panorama raclawickaJózef Piątek, Małgorzata Dolistowska
Panorama Racławicka
Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988

W 200. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki chcę zachęcić do ponownej lektury książki o najsłynniejszej panoramie w malarstwie polskim. Inicjatorem powstania Panoramy i autorem jej koncepcji tematycznej był Jan Styka, twórcą zaś ogólnej kompozycji malarskiej – Wojciech Kossak.

zycie towarzyskie w XIX wiekuAgnieszka Lisak
Życie towarzyskie w XIX wieku: wspaniałe czasy Belle Époque
Warszawa, Bellona, 2017

Życie towarzyskie wyższych sfer w XIX wieku było jak bajkowy teatr, który jednak tracił przy bliższym poznaniu. Powodem były szczegółowe obwarowania dotyczące zachowania w życiu, które sprawiały, że życie stawało się nieznośne.

polki ktore zadziwily swiatJoanna Puchalska
Polki, które zadziwiły świat
Warszawa, Muza. Sport i Turystyka, 2016

Jest to arcyciekawa książka poświęcona 13 niepospolitym Polkom z różnych epok. Z zaproponowanych przez autorkę biogramów najciekawsze wydały mi się biografie: Janiny Lewandowskiej, jedynej kobiety, która zginęła w Katyniu. Na szczególną uwagę zasługują również Helena Konopacka, Beata Obertyńska czy mało komu znana Cezaria Iljin-Szymańska. Wszystkie biografie to gotowe scenariusze na dobre historyczno-obyczajowe seriale.

tajemnica smierci Jana RodowiczaPrzemysław Benken
Tajemnica śmierci Jana Rodowicza "Anody"
Warszawa, IPN, 2017.

Weterani Zgrupowania Armii Krajowej „Radosław” po wojnie znaleźli się na celowniku komunistycznego aparatu bezpieczeństwa, którego funkcjonariusze uważali ich za zagrożenie dla nowej władzy. Pomimo „amnestii” ogłoszonej w 1945 r. i ujawnienia podziemnych struktur powstańców nie zostawiono w spokoju. Pod koniec 1948 r. aparat bezpieczeństwa zainicjował akcję masowych aresztowań tzw. Sprawę „Zośki”. Ofiarą działań jako pierwszy padł wówczas Jan Rodowicz „Anoda”.

homo nobilisUrszula Świderska-Włodarczyk
Homo nobilis: wzorzec szlachcica w Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku
Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2017.

Jak podkreśla Urszula Świderska-Włodarczyk, autorka książki, wraz ze schyłkiem średniowiecza formuła rycerskiej egzystencji uległa wyczerpaniu. Zdewaluowały się również typowa dla epoki sztuka militarna i sposób gospodarowania, oparty na zasadzie samowystarczalności. W toku dokonującej się ewolucji specjaliści od sztuki wojennej uzyskali najpierw dziedziczne prawo do piastowania godności obrońcy króla i państwa oraz przekazywania jej swoim następcom.